همچنان که در قسمت مربوط به آزمایش گسیل‌های صوتی گوشی گفته شده است، گسیل‌های صوتی گوش را می‌توان به شیوه‌های مختلفی برانگیخت و ثبت کرد. در یکی از این روش‌ها، از محرک صوتی استفاده می‌شود که متشکل از دو تون خالص با فرکانس و شدت مختلف می‌باشد. این دو صدا همزمان با همان به گوش ارایه می‌شود و اختلاف فرکانس بین این دو صدا و نیز اختلاف شدت آن‌ها باید طبق اصولی باشد تا گسیل‌های اعوجاجی از سوی سلول‌های مووی خارجی تولید و به سمت بیرون انتشار یابد. پروب کوچکی درون گوش فرد قرار داده می‌شود و دو تون خالص از سوی این پروب درون گوش فرد تولید شده و به سمت گوش ارسال می‌شود و میکروفن پروب درون گوش روشن است و تمامی صداهای درون گوش را ضبط و ثبت می‌کند. منطق این را بیان می‌کند که چون درون گوش دو تون خالص با فرکانس مشخصی تولید می‌شود، پس صدایی که به وسیله‌ی میکروفن ضبط و ثبت می‌شود نیز فقط باید متشکل از این دو تون و نیز سر و صدا و نویزهای مزاحمی همچون تکان خوردن فرد آزمایش شونده در هنگام آزمایش و یا نفس کشیدن او باشد. ولی وقتی نتایج بررسی می‌شود معلوم می‌گردد که علاوه بر آن دو تون خالص و نویزهای مزاحم، تون های خالص دیگری وجود دارند که از لحاظ ویژگی‌های صوتی کاملا متفاوت با نویزهای مزاحم هستند و انگار سیستمی به صورت هدفمند مشغول تولید آن‌ها است. به این تون‌های خالص اضافی، محصولات اعوجاجی گوش گفته می‌شود. وقتی دو تون خالص به درون گوش ارایه می‌شود و این دو تون به حلزون گوش می‌رسند، درون حلزون با همدیگر واکنش داده و تعاملاتی می‌کنند و در اصل صدا اعوجاج‌هایی (دست‌خوردگی‌هایی) رخ می‌دهد که نتیجه‌ی این واکنش‌ها و تعاملات، تولید تون‌های خالصی می‌شود که با فرکانس مشخصی و به صورت صدا به بیرون ساطع می‌شوند. به این تون‌ها که در اثر این گونه دست‌خوردگی‌ها و اعوجاج‌ها ایجاد می‌شود، محصولات اعوجاجی حلزون گفته می‌شود. همچون پدر مادری که با تعامل هم صاحب بچه‌هایی می‌شوند، دو تون خالصی که از سوی پروب به درون گوش ارسال می‌گردد، در حلزون گوش با همدیگر وارد تعامل شده و فرآورده‌ها و محصولاتی را پدید می‌آورند که قبلا وجود نداشت. جالب اینجاست که فرکانس و شدت این محصولات اعوجاجی بسیار متنوع است و وابسته به اختلاف شدت و فرکانس بین دو تون خالصی است که از سوی پروب به درون گوش ارسال می‌شود. دستگاه با استفاده از پردازش‌های خاصی، نویزهای مزاحم دیگری که درون گوش هستند، همچون سر و صدایی که از بیرون به درون گوش راه یافته‌اند و یا نویزهای ناشی از خود بدن همچون حرکت خون در رگ‌ها، صدای نفس کشیدن فرد، صدای ناشی از تحرک فرد و … حذف می‌گردد و آنچه که می‌ماند، صداهای اعوجاجی است که صرفا از سوی حلزون، و در حقیقت از سوی سلول‌های مویی خارجی، به بیرون گسیل شده‌اند. به این نوع گسیل ثبت شده، گسیل‌های صوتی اعوجاجی گوش (DPOAE)[1] گفته می‌شود. به این علت به آن‌ها اعوجاجی گفته می‌شود که در اساسا از ابتدا وجود نداشته‌اند و در اثر اعوجاج‌های رخ داده بر روی صدا درون حلزون ایجاد می‌شوند.
نمونه‌ای از پروب DPOAE که درون گوش فرد گذاشته می‌شود. این پروب متشکل از بلندگو و میکروفن است. به وسیله‌ی بلندگو دو تون خالص با فرکانس و شدت متفاوت و مشخصی تولید می‌شود و به وسیله‌ی میکروفن، صداها ضبط می‌شود.
نمایی از نحوه‌ی قرارگیری پروب درون گوش کودک برای انجام آزمایش DPOAE.
همچنان که از قبل گفته شد، نحوه‌ی تولید گسیل‌های صوتی گوش متفاوت است و سازوکارهای مختلفی دارند. هر گسیل صوتی پنجره‌ی متفاوتی برای نگاه کردن به عملکرد حلزون و نحوه‌ی کار سلول‌های مویی خارجی است. پاسخ DPOAE مکانیسمی از حلزون را در تولید گسیل‌های صوتی گوش ارزیابی می‌کند که از نوع اعوجاجی است. در این شیوه، دو تون خالصی که به حلزون می‌رسند، درون حلزون با هم وارد تعامل می‌شوند و انرژی در نواحی فرکانسی مختلف تولید می‌کنند و این انرژی در قالب صدا با فرکانس و شدت‌های مختلفی به سمت عقب، یعنی به سمت بیرون، منتشر می‌شود. با پاسخ DPOAE به این ویژگی از عملکرد حلزون پرداخته می‌شود و عملکرد اعوجاجی حلزون در انتشار انرژی به سمت بیرون بررسی و ارزیابی می‌شود.
نحوه‌ی انجام آزمایش DPOAE
در این آزمایش، فرد باید آرام و بدون حرکت باشد. معمولا نشسته باشد، بهتر است و در نوزادان بهتر است آزمایش در حالتی انجام شود که کودک درون گهوراه و یا در آغوش والدین خود خواب است. پروب کوچکی درون گوش فرد قرار داده می‌شود و قطار ترکیبی از دو تون خالص به صورت مداوم درون گوش پخش می‌شود. صداهای درون گوش توسط میکروفن جمع‌آوری و ضبط می‌شود. سپس دستگاه با نرم افزار خاصی این نمونه‌های ضبط و ثبت شده را بررسی کرده و سر و صداها و نویزهای مزاحم را بررسی کرده و تا حد امکان آن را کم و یا پاک می‌کند و درنهایت پاسخ گسیل صوتی گوش را به صورت نموداری نشان می‌دهد که DP Gram نام دارد. معمولا در این نمودار، پاسخ DPOAE به صورت نسبت سیگنال به نویز (SNR)[2] برای نواحی فرکانسی مختلف نشان داده می‌شود. منظور از سیگنال همان DPOAE است و منظور از نویز همان سر و صداها و نویزهای مزاحمی است که علاوه بر پاسخ درون گوش هستند و با دامنه‌ی اندکی ثبت شده‌اند. هر چقدر فاصله‌ی سیگنال (DPAOE) با نویز بیشتر باشد، با احتمال بالایی می‌توان گفت که پاسخ ثبت شده واقعی است و نویز نمی‌باشد. حداقل SNR قابل قبول برای یک نوزاد در آزمایش DPOAE این است که میزان SNR برابر با 6 دسی بل و یا بیشتر باشد. این میزان برای فرد بزرگسال در حد 3 دسی بل است. علت اینکه در نوزادان و کودکان، میزان SNR قابل قبول بیشتر از بزرگسالان است این می‌باشد که دامنه و اندازه‌ی پاسخ DPOAE در نوزادان و کودکان همیشه بیشتر از بزرگسالان است.
البته معیارهای دیگری به جز میزان SNR در نظر گرفته می‌شود که از سوی ادیولوژیست و بنا به صلاحدید و نیاز بالینی انتخاب و بررسی می‌شود.
نمونه‌ای از DPOAE ثبت شده برای گوش راست که میزان SNR برای هر ناحیه‌ی فرکانسی مجزا و به صورت خط قرمز رنگی نشان داده شده است. میزان این SNR در نوزادان و کودکان باید حداقل برابر 6 دسی بل و در بزرگسالان حداقل برابر 3 دسی بل باشد. در این صورت، پاسخ ثبت شده‌ی DPOAE از لحاظ بالینی قبول خواهد بود. ناحیه‌ای که با رنگ زرد و نارنجی نشان داده شده است، ناحیه‌ای است که حداقل پاسخ قابل قبول را نشان می‌دهد. پاسخ DPOAE بهتر است بالاتر از این نواحی ثبت شود و حداقل سه یا شش دسی بل بالاتر از نواحی باشد.
نمونه‌ای از DPOAE ثبت شده برای گوش چپ که میزان SNR برای هر ناحیه‌ی فرکانسی مجزا و به صورت خط آبی رنگی نشان داده شده است. میزان این SNR در نوزادان و کودکان باید حداقل برابر 6 دسی بل و در بزرگسالان حداقل برابر 3 دسی بل باشد. در این صورت، پاسخ ثبت شده‌ی DPOAE از لحاظ بالینی قبول خواهد بود. ناحیه‌ای که با رنگ زرد و نارنجی نشان داده شده است، ناحیه‌ای است که حداقل پاسخ قابل قبول را نشان می‌دهد. پاسخ DPOAE بهتر است بالاتر از این نواحی ثبت شود و حداقل سه یا شش دسی بل بالاتر از نواحی باشد.
ویژگی‌های آزمایش TEOAE
آزمایش DPOAE مزایای مختلف و متعددی دارد که به شرح زیر می‌توان به برخی از آن‌ها اشاره نمود:
- آزمایش نسبتا سریعی است و در زمان کوتاهی انجام می‌شود.
- به راحتی و آسان انجام می‌شود.
- نیاز به همکاری فرد آزمایش شونده ندارد.
- در غربالگری شنوایی بدو تولد نیز قابل انجام است.
- دستگاه آزمایش DPOAE قابل حمل و به صورت دستی بوده و امکان انجام آزمایش در محل نیز وجود دارد.
- برای انجام آزمایش DPOAE نیاز به محل اکوستیکی پیشرفته و اتاقک‌های ضدت صوت نیست. فقط کافی است محل انجام آزمایش آرام و بی سر و صدا باشد.
- اطلاعات دقیقی را درباره‌ی صحت و سلامت سلول‌های مویی خارجی حلزون فراهم می‌آورد.
- برای ارزیابی وضعیت حلزون و آسیب‌های شنوایی ناشی از نویز و یا برای ارزیابی کم شنوایی‌های ناشی از مصرف داروهای سمیت‌زای گوش بسیار مناسب است.
- در ارزیابی افرادی که دچار تینیتوس هستند بسیار کاربرد دارد و معلوم می‌کند که وضعیت حلزون فرد در نواحی فرکانسی مختلف چگونه است.
تاثیر صحت و سلامت گوش خارجی و میانی بر آزمایش DPOAE
از آنجا که پاسخ DPOAE به صورت انرژی برگشتی و در قالب صدا از سوی حلزون به بیرون می‌آید؟، صحت و سلامت عملکرد گوش میانی و نیز گوش خارجی بسیار مهم است. به همین دلیل ثبت و تفسیر نتایج آزمایش DPOAE وابسته به عملکرد گوش میانی و خارجی است. در نوزادانی که تازه به دنیا آمده‌اند و هنوز مایع امنیون (مایع رحم) درون گوش میانی و خارجی آن‌ها وجود دارد و یا در کودکانی که دچار عفونت‌های گوش میانی و خارجی هستند، نبود DPOAE به معنی بدی عملکرد و ناسالم بودن سلو‌های مویی خارجی نیست. به همین دلیل در هنگام مواجه به نبود پاسخ DPOAE حتما آزمایش ادیومتری ایمیتانس انجام می‌گردد و یا وضعیت گوش خارجی به وسیله‌ی اتوسکوپ معینه‌ی فیزیکی می‌گردد تا از صحت و سلامت عملکرد گوش خارجی و تا حدودی از وضعیت عملکرد گوش میانی اطمینان به عمل آید.
همچنین در نوزادانی که رفلاکس معده دارند و یا نحوه‌ی شیردهی آنان درست نبوده و به صورت خوابیده و افقی شیر داده می‌شوند نیز باید در هنگام تفسیر نتایج آزمایش DPOAE مد نظر قرار گرفته شود. چون وقتی به صورت افقی به نوزادان شیر داده شود و یا رفلاکس وجود داشته باشد، مقداری از شیر از طریق شیپور استاش به درون گوش میانی می‌رود و باعث می‌شود انرژی برگشتی از سوی حلزون به سمت بیرون ساطع نشود و پروب ثبت کننده قادر نخواهد بود DPOAE را ثبت کند. به همین علت همیشه توصیه می‌شود که در هنگام شیر دادن به نوزادان، آنان را در وضعیت اریب اریب قرار داده و سپس شیر داده شود.