پارگیهای پردهی گوش ممکن است در اثر مجموعهای از عوامل عفونتزا یا ضربه رخ دهد. اوتیت میانی حاد در اغلب موارد منجر به پارگی پردهی گوش میشود. چنین پارگیهایی در اغلب موارد، خودبخود جوش خورده و بهبود مییابند، اما گاهی اوقات پارگی بهبودی نیافته و به صورت دایمی بر روی پردهی گوش باقی میماند. در اوتیت حاد، شدید و نکروزهی میانی، که تقریباً همیشه به خاطر عفونت استرپتوکوکی است، میزان وقوع پارگی پردهی گوش بسیار بالاتر از عفونتهای معمولی گوش است. عفونت مزمن در اثر یک ریز موجود غیرمعمول، مثل توبرکولیوسیز، موجب افزایش نسبت وقوع پارگی دایمی پردهی گوش نسبت به اوتیت میانی دورهای در کودکان مدرسهای میشود.
پارگی پردهی گوش در اثر ضربه
علل پارگی پرده در اثر ضربه میتواند شامل مواردی زیر باشد:
- فشردگی هوا
- فرو کردن اشیای نوک تیز به داخل گوش
- تغییرات جوی فشار هوا
- آسیبهای پزشکی
- سوختگی ناشی از حرارت یا مواد شیمیایی
پارگی پردهی گوش در اثر ضربهی ناشی از ”فشردگی هوا“ بسیار شایعتر از پارگی پردهی گوش در اثر فرو کردن اشیای تیز به درون گوش میباشد. یک نمونه از ضربهی ناشی از فشردگی هوا وقتی است به یک سمت خوابیده میشود و سر در یک سمت قرار داده میشود. در این حالت، مجرای خارجی گوش بسته میشود و فشاری از ستون هوا بر روی پردهی گوش اعمال شد و آن را پاره میکند.
بهبودی پارگی پردهی گوش
اکثر پارگیهای پرده گوش خودبخود جوش خورده و بهبودی مییابد. وقتی عفونت باعث پارگی پردهی گوش شود، احتمال جوش خوردن خودبخود پرده به طور چشمگیری کاهش مییابد. عواملی همچون سن بالا (بزرگتر از 30 سال)، تغذیهی بد و مهار سیستم ایمنی موجب میشود پردهی گوش جوش نخورده و بهبود نیابد. به علاوه، پارگیهای بزرگ و مرکزی یا پارگیهایی که در قسمت یک چهارم خلفی فوقانی پرده رخ میدهند، احتمال اندکی دارد که خودبخود جوش و بهبود یابند.
انواع پارگیهای پردهی گوش
در هنگام معاینهی فیزیکی پارگیهای پردهی گوش ابتدا باید آن را بر اساس جایگاه پارگی طبقهبندی کرد. ممکن است پارگی در پارس تنسا یا پارس فلسیدا رخ دهد. پارگیهای پارس فلسیدا ممکن است منجر به ایجاد عارضهی کلستئاتوما شود و باید با همین دید نیز درمان شوند. پارگیهای ناحیهی پارس تنسا به دو دسته تقسیم میشود: پارگیهای مرکزی و پارگیهای حاشیهای.
نمایی از انواع پارگیهای پردهی گوش با وسعت گوناگون.
در اطراف پارگی مرکزی، حداقل حلقهی کوچکی از پردهی گوش سالم وجود دارد. پارگیهای حاشیهای کلاً به سمت حلقهی استخوانی مجرای گوش خارجی امتداد مییابد. تعیین اینکه پارگی در قسمت قدامی پردهی گوش از نوع حاشیهای است یا خیر، در اغلب موارد کار سخت و گاهی اوقات غیر ممکن است، چون که دیوارهی قدامی مجرای گوش امکان مشاهدهی کامل بخش قدامی پردهی گوش را سخت و دشوار میسازد. تعیین حدود پارگی پرده مهم است، چون که پارگیهای حاشیهای این امکان را دارند که ذاتاًمنجر به ایجاد و گسترش کلستئاتوما شوند و به همین خاطر، این نوع پارگیها را باید بالقوه خطرناک در نظر گرفت. بعید است پارگیهای مرکزی منجر به ایجاد و گسترش کلستئاتوما شود و به همین علت، به آنها پارگیهای ”ایمن“ گفته میشود. اندازهی پارگی را میتوان بر اساس تخمین قطر پارگی بر حسب میلیمتر یا به صورت تخمین درصدی از کل پرده بیان کرد. جایگاه پارگی باید بر اساس یک چهارم پرده بیان شود. هم جایگاه و هم اندازهی پارگی جزو عوامل مهمی هستند که میزان کم شنوایی انتقالی ناشی از پارگی را تعیین میکند.
کم شنوایی ناشی از پارگی پردهی گوش
پارگس پردهی گوش موجب مشکلاتی همچون امکان رخداد عارضهی کلستئاتوما، کم شنوایی انتقالی بارز و عفونتهای راجعه شوند. کم شنوایی ناشی از پارگی پردهی گوش امر بسیار متغیری است. پارگیهای نقطهای کوچک ممکن است موجب کم شنوایی نشود، در حالی که پارگیهای بزرگتر ممکن است موجب کم شنواییهایی تا حد dB HL50 شود. کم شنواییهای انتقالی بیشتر از 40 تا dB HL 50 بیانگر دررفتگی استخوانچههای گوش میانی یا فیکس شدن آنها باشد. پارگیها ممکن است در اثر امکان ورود باکتریها به داخل فضای گوش میانی منجر به عفونت شود. اگر آب به داخل مجرای گوش برود، در این حالت احتمال ورود باکتریها به داخل این فضا، که به طور طبیعی و همیشه استریل است، بیشتر شده و درنتیجه منجر به افزایش احتمال رخداد عفونت در این قسمت شود. حفاظت گوش میانی در برابر نفوذ آب یکی از ضروریترین امرها در روند درمان پارگی پردهی گوش است و این مورد را باید در خصوص شنا کردن و استحمام بیمار به او گوشزد کرد. انسداد مزمن و طولانی مدت مجرای گوش خارجی نیز احتمال عفونت را افزایش میدهد. بیمارانی که از سمعک یا قالب ضد صوت در گوش استفاده میکنند و دچار پارگی مزمن نیز هستند، احتمال بسیار بیشتری دارد که دچار عفونتها و ترشحات چرکین مزمن از گوش شوند.
درمان پارگی پردهی گوش
درمان پارگیهای پردهی گوش با عمل جراحی ترمیمی صورت میگیرد. در بیمارانی که دارای پارگیهای حاشیهای هستند، خطر ایجاد و گسترش کلستئاتوما منجر به انجام عمل جراحی ترمیمی در اکثر موارد میشود. اگرچه عمل جراحی ترمیمی برای پارگیهای مرکزی را میتوان انجام داد و یا نداد.
رتراکشهای پرده گوش
به هر گونه جابجایی پردهی گوش از حالت طبیعی خود و به سمت داخل را رتراکشن پردهی گوش میگویند. رتراکشنها به چند نوع تقسیم میشوند:
- رتراکشنهای ساده: وقتی که قطر دهانهی خارجی قسمت رتراکته شده بزرگتر از دهانهی داخلی آن باشد.
- رتراکشنهای کیسهای: وقتی که قطر دهانهی خارجی قسمت رتراکته کوچکتر از دهانهی داخلی آن باشد.
علت رتراکشن پردهی گوش
رتراکشنها تقریباً منحصر به مواقعی هستند که بدی عملکرد شیپور استاش وجود دارد و شیپور استاش به خوبی کار نمیکند. عملکرد نرمال شیپور استاش بدین صورت است که معمولاً در حالت استراحت بسته است، اما به صورت دورهای باز میشود تا فشار گوش میانی را با فشار جوی بیرون متعادل سازد. شیپور استاش در اثر انقباض فعال عضلات کامی کوچک در هنگام بلع یا فریاد زدن، باز میشود (شکل ). اگر شیپور به صورت مزمن در همان حالت بسته باقی بماند، فشار منفی در گوش میانی رخ میدهد و این امر منجر به به داخل کشیده شدن (رتراکشن) پرده، و درنتیجه منجر به ایجاد ترشح از گوش میانی یا هر دو میشود.
رتراکشن پردهی گوش در اثر خوب عمل نکردن شیپور استاش میباشد. وظیفهی شیپور استاش باز شدن در هنگام بلع یا فریاد زدن است تا بدین وسیله، هوا به درون گو میانی راه یابد تا اکسیژن به بافتهای گوش میانی برسد تا زنده مانده و عملکرد مناسب خودشان را داشته باشند. در مواقعی که شیپور استاش به مدت طولانی بسته بماند، اکسیژن به این سلولها نرسیده و سلولها از خود ترشحاتی را تولید و در فضای گوش میانی پخش میکنند که عفونی شده و باعث تولید ترشحات عفونی میگردند.
عوراض ناشی از رتراکشن پردهی گوش
رتراکشن عمیق در پارس فلسیدای پردهی گوش منجر به کلستئاتوما میشود. به علاوه، تماس طولانی مدت پردهی رتراکته با استخوانچهها میتواند موجب ساییدگی استخوانچهها، از هم گسیختگی استخوانچهها و کم شنوایی انتقالی شود. در کودکانی که دچار اوتیت میانی به همراه ترشح هستند، ممکن است رتراکشن پردهی گوش رخ دهد. اگرچه ممکن است میانگین کم شنوایی برای رتراکشنهای پرده در قسمت پارس تنسا در حد 5 دسیبل و برای رتراکشنهای پرده در قسمت پارس فلسیدا در حد 6 دسیبل باشد، اما تفاوتهای بین فردی زیادی در خصوص میزان کم شنوایی مشاهده شده است. بعضی از مواقع در میزان کم شنوایی در کودکان در حد dB HL30 است.
رتراکشن عمیق پردهی گوش منجر به کلستئاتوما میشود. به علاوه، تماس طولانی مدت پردهی رتراکته با استخوانچهها میتواند موجب ساییدگی استخوانچهها، از هم گسیختگی استخوانچهها و کم شنوایی انتقالی شود.
درمان رتراکشن پردهی گوش
درمان رتراکشن سخت و دشوار است، به ویژه در مواردی که در ناحیهی پارس فلسیدا باشد. حتی در مواقعی که تهویهی فضای گوش میانی به صورت نسبی برقرار باشد، لولهی متعادل کنندهی فشار هوا در ناحیهی رتراکته شده قرار داده میشود. در مواردی که رتراکشن عمیقی در ناحیهی پارس فلسیدا باشد و امکان مشاهده ی کامل آن نباشد، گوش میانی از لحاظ وجود هر گونه کلستئاتوما بررسی میشود.
لولهی متعادل کنندهی فشار هوا که برای تهویهی هوای گوش میانی و ارتباط آن با هوای بیرون استفاده میشود و توسط پزشک متخصص بر روی پردهی گوش قرار داده میشود.